TARİHİN TOZLU RAFLARI : CIRCUS 2000

Circus 2000 ve İtalyan Psikedelyanın Kısa Süren Işıltısı:

1970-71

Silvana Aliotta (vokal, perküsyon)


Marcello "Spooky" Quartarone (gitar, vokal)


Gianni Bianco (bas)
Roberto “Johnny” Betti (bateri)

1972:


Franco "Dede" Loprevite (bateri, vokal)

1960’ların sonunda Avrupa müzik sahnesine Pink Floyd’un atmosferik soluğu, King Crimson’ın karmaşık yapıları ve Genesis’in pastoral anlatıları hakimken Torino’nun sisli sokalarında Anglo-Amerikan psychedelic rock etkisinde bir grup doğdu: Circus 2000

Ne tam olarak progresif, ne de tamamen psychedelic; tam anlamıyla bir geçiş evresi grubuydu bu grup.

Jefferson Airplane ve Grateful Dead gibi grupların etkilerini taşıyan Circus 2000’in müziği, İtalyan progresif rock sahnesinin o yıllarda neredeyse zorunlu öğesi olan klavye ağırlıklı yapıdan oldukça farklıdır. Mekanik synth’lerin ve barok yaylıların yerine, grup daha çok Batı Yakası psychedelic rock atmosferini benimser. Bu durum, en başta grubun karakteristik simgesi haline gelen Silvana Aliotta’nın vokal tarzında hissedilir. Aliotta, Grace Slick ve Stevie Nicks gibi şarkı söylemekle kalmaz, aynı zamanda onun gotik, rüya ile gerçek arası ses tonunu da taşır.

Grubu ilk keşfettiğimde beni de en çok etkileyen şey bu büyülü ses olmuştu.

Pek çok duyguyu içinde barından sesi, insanı büyülemekle kalmıyor aynı zamanda kendi içerisinde yaşadığı duyguları da telepatik bir biçimde dinleyicisine aktarır.

1970’lerin başında çıkardıkları ilk albümleri Circus 2000, dumanlı bir odaya açılan kapı gibidir. “I Am the Witch” parçası, sizi isminin de yaratığı algıyla adeta bir coven’ın içine alır, Salem’in sokaklarında dolandırır ve içinizde yatan spiritüel duyguları körükler. Gitarlarda Marcello “Spooky” Quartarone, keskin ve kirli tonlarla psikedelyayı rock’a, rock’ı ise kabusa dönüştürür. Bas ve davul ise ritmi tutmaktan çok, zamanın ritmini eğip büker.

İlk albüm, yüzeyde sadedir: ortalama 3-5 dakikalık parçalar, İngilizce sözler (ki bu, o dönemde İtalyan grupları için alışılmadık bir durumdur) ve akılda kalıcı melodiler. Fakat dikkatli bir dinleyici, özellikle ikinci albüm olan An Escape from a Box’ta, daha karmaşık yapılarla karşılaşır. Bu albümde, doğrudan psikedelyadan proto-prog yapıya doğru bir evrim gözlemlenir.

Parçalar artık uzar. “Hey Man” ya da “Need” gibi -fikrimce müthiş- şarkılarda alışılmış formlar çözülmeye başlar. Zaman zaman Pink Floydumsu ambient bölümler, zaman zaman ise blues-rock kökenli riffler duyulur. Ancak tüm bunlar, Anglo-Sakson progresif kalıpların içinde değildir; İtalyan ruhu, her zaman melodik ve dramatik bir damga vurur.

1969’da kurulan Circus 2000, iki albüm yayımladıktan sonra 1972 yılında dağılır. Bu süre, müzik tarihinde neredeyse bir göz kırpması kadar kısa olsa da, etkisi uzun solukludur. Aliotta solo kariyerine yönelir ve diğer üyeler yeni projelere geçer. Ancak Circus 2000’in izleri, 1990’larda ve 2000’lerde yeniden keşfedilmesiyle daha belirgin hale gelir. Özellikle Akarma Records ve Grapefruit Music gibi şirketlerin yayımladığı derleme albümler, grubu koleksiyonerlerin radarına sokmuştur.

Miras: Unutulmuş Büyüler, Yeniden Çağrılan Ruhlar

Bugün Circus 2000, İtalyan rock müziği tarihinin hem dışında hem de tam merkezinde bir yerde durur.

Onlar bir sirkin, bir kutunun, bir sabah uyanığında hatırlayamadığın rüyanın sesidir.

Grubun adeta “kutudan kaçış” temalı ikinci albümünün başlığı, hem kariyerlerini hem de estetik duruşlarını simgeler: Bir kutudan kaçmak, hem kültürel sınırların dışına taşmak hem de kendi iç sesini bulmak demektir.

Sirk Perdesi İnerken

Circus 2000’i anlamak, sadece müzikal bir kazı çalışması yapmak değil, aynı zamanda 1970’ler Avrupa’sının kültürel çatışmalarını da gözlemlemek demektir. Onlar belki büyük kalabalıklar önünde çalamadı, devasa sahnelerde yer almadı ama sesleri hâlâ, bir kutunun içinden gelen yankı gibi kulaklarımızda.

En beğendiğim 5 şarkılarını bırakıyorum:

-I Am the Witch

-I Just Can’t Stay

-The Lord Has No Hands

-Need

-Hey Man